Het is duidelijk: er komen strengere sancties tegen Russische goederen – waarschijnlijk na Nieuwjaar.
Tijdens de recente JCK show in Las Vegas spraken Brad Brooks-Rubin, speciaal adviseur sancties van het Amerikaanse ministerie van Buitenlandse Zaken (en een veteraan van de Responsible Jewellery Council en GIA), en Skander Nasra, diplomatiek adviseur van de Belgische premier, met leden en groepen uit de diamantsector over het aanscherpen van de beperkingen op Russische goederen. Volgens de huidige Amerikaanse regels mogen edelstenen uit Russische mijnen worden geïmporteerd als ze elders zijn geslepen.
Hoewel er nog veel moet gebeuren, verwachten bronnen die met regeringsfunctionarissen hebben gesproken het volgende:
– Alle landen van de G7 en de Europese Unie zullen de import van stenen die in Rusland gedolven zijn verbieden, zelfs als ze in het buitenland versnedeb en geslepen worden.
– De nieuwe regels gaan waarschijnlijk in op 1 januari 2024. Hoewel de branche blij is dat de sancties de feestdagen niet zullen verstoren, is het nerveus dat de inwerkingtreding nog maar zes maanden verwijderd is.
– In eerste instantie kunnen de regels beperkt worden tot diamanten van 1 ct. en groter. Het minimumgewicht kan na verloop van tijd geleidelijk worden verlaagd, mogelijk met tussenpozen van zes maanden.
– De douane zal van importeurs eisen dat ze verklaren dat hun diamanten niet uit Rusland komen, maar zal geen andere informatie vragen over de oorsprong van de diamant.
Embargo op Russische goederen: welke documentatie?
De grootste onbekende is welke documentatie – als die er al is – de importeurs nodig hebben om de verklaring van niet-Russische goederen te staven. De meeste douanediensten hopen dat ze papierwerk zullen accepteren van één van de huidige traceersystemen in de sector, zoals Sarine’s Diamond Journey, De Beers’ Tracr, Everledger en het U.S. Jewelry Council’s Diamond Source Warranty Protocol. Een Kimberley Process certificaat kan volstaan, mits het niet-Russische oorsprong aantoont en getraceerd kan worden naar de oorspronkelijke ruwe diamant.
Er blijven vragen over hoe ambachtelijke mijnwerkers en ambachtelijke slijpers in India zullen deelnemen aan dit nieuwe systeem, aangezien ze vaak geen toegang hebben tot technische hulpmiddelen, en over de zogenaamde “grandfathered” goederen die misschien geen herkomst hebben of gekocht werden in Rusland vóór de invasie van Oekraïne. En hoewel dit misschien geen zorg is voor de bedrijfstak, zou het controleren van elke diamantimport een zware last kunnen betekenen voor douaneagenten, die al genoeg verantwoordelijkheden hebben.
“We horen veel bezorgdheid over de praktische stappen die nodig zijn“, zegt Tiffany Stevens, voorzitter, CEO en algemeen adviseur van het Jewelers Vigilance Committee. “Dit is een complexe kwestie. Het ministerie van Buitenlandse Zaken gaat stap voor stap te werk omdat ze dit goed willen doen. Er zullen meerdere paden zijn, waarvan sommige al bestaan, hopelijk voor een vrij groot gedeelte van de sector.”
Tot nu toe heeft de branche nog niet echt één front gevormd. Amerikaanse groepen en bedrijven – vooral grotere namen die al sourcingprotocollen hebben – zeggen dat ze de doelstellingen van de overheid steunen. Antwerpen verzette zich aanvankelijk tegen alle sancties met het argument dat de goederen gewoon naar Dubai zouden gaan; nu staat het erop dat alleen een “op wetenschap gebaseerde” oorsprongsoplossing (zoals Spacecode) zou werken. Maar de meesten beschouwen zo’n technologie als een beperkte mogelijkheid en onlangs heeft de Belgische regering aangegeven dat ze sancties zal instellen, of Antwerpen het nu leuk vindt of niet.
Wat met India en de Dubai?
In India en de Verenigde Arabische Emiraten – twee landen die de Russische invasie nog moeten veroordelen – blijven transacties met de Russische mijnwerker Alrosa legaal. Het ziet er niet naar uit dat dit snel zal veranderen en Indische functionarissen hebben ernstige voorspellingen gedaan over mogelijk banenverlies voor snijders als de markt voor Russische ruwe steen opdroogt. In januari heeft het Indische KGK een fabriek opgezet in het Russische buurland Armenië, mogelijk in een poging om de aanvoer veilig te stellen. Dubai, dat graag zijn imago als toevluchtsoord voor Russische oligarchen wil afwerpen, heeft gezegd dat het bereid is om Russische goederen te scheiden.
Nu D-day nadert, zegt voorzitter Feriel Zerouki van de World Diamond Council dat de handel zich moet verenigen achter één voorstel. “We hopen de hele diamantsector bij elkaar te krijgen zodat we een oplossing kunnen vinden die praktisch en uitvoerbaar is,” zegt Zerouki, die ook De Beers’ senior vice president voor bedrijfszaken is. De soms fractieuze WDC is “bijna 100% mee“, voegt ze eraan toe.
Ervan uitgaande dat er overeenstemming wordt bereikt over een nieuw kader, zullen alle G7-landen en de leden van de Europese Unie hun beleid moeten aanpassen, aangezien geen van hen momenteel Russische geslepen goederen verbiedt. In de Verenigde Staten zal dit waarschijnlijk nieuwe wetgeving vereisen of een wijziging van het bestaande uitvoerend bevel om Russische diamanten te verbieden.
Met dit alles op de loer op de achtergrond, kondigden zowel De Beers als Rapaport Corp. nieuwe of uitgebreide herkomstprogramma’s aan op de JCK beurs.
De Beers heeft zijn Tracr platform, dat blockchain gebruikt om de oorsprong van een diamant in kaart te brengen, opengesteld voor de hele industrie. GIA, e-tailer Brilliant Earth en grading lab GSI hebben zich al aangemeld.
Tracr was al jaren in ontwikkeling, maar “de invasie van Oekraïne heeft alles veranderd“, zegt David Prager, chief brand officer bij De Beers. “Wat ooit een interessant project was voor De Beers, werd ineens essentieel voor de branche. We hebben echt gewerkt aan de schaalbaarheid van Tracr.”
Hij zegt dat Tracr niet alleen gaat over het beperken van risico’s, “maar dat het een echte kans is om mensen in contact te brengen met hun diamantbron.”
Tracr zal alleen goederen aanbieden die afkomstig zijn van door de Responsible Jewellery Council (RJC) gecertificeerde mijnen. Dat sluit de Russische mijnbouwer Alrosa uit, die RJC in 2022 verliet. De Beers ziet het als een soort iPhone, een platform waarop andere apps kunnen worden gebouwd, waaronder de nieuwe Origin-suite aan diensten.
Rapaport kondigde aan dat diamanten afkomstig van Botswana’s Okavango Diamond Company die GIA diamond origin reports hebben, een Green Star-aanduiding zullen krijgen op de RapNet listing service. Het bedrijf vraagt mensen ook om geen Russische diamanten op RapNet te zetten.
Het is duidelijk dat de diamantsector op het punt staat een grote verandering te ondergaan. Toen de handel in 2000 overeenkwam om het Kimberleyproces te vormen, werd er bewust voor gekozen om diamanten in twee stromen te scheiden: niet-conflictdiamanten (binnen het KP) en conflictdiamanten (daarbuiten).
Nu lijkt de diamantwereld niet alleen tracking en tracing te omarmen, maar zich ook te bewegen in de richting van nog twee stromen: één zonder Russische diamanten (binnen de G7) en één met (overal elders).
Natuurlijk is geen enkel systeem perfect en heeft de G7 niet hetzelfde bereik als het Kimberley Process, dat bijna elk diamantcentrum of producent op aarde omvat. Toch blijven de Verenigde Staten de grootste markt, dus de handel zal moeilijk kunnen negeren wat er aan de hand is.
“Als ik een commerciële speler was,” zegt Tiffany Stevens (Jewelers Vigilance Committee). “Dan zou ik een harde muur optrekken tussen Russische en niet-Russische goederen. Want dit zit eraan te komen.“
