Deze Valentijnsdag was u misschien van plan een diamantjuweel te kopen… en uw juwelier heeft u wellicht ook een keuze uit synthetische diamanten aangeboden.
Diamant is het symbool van eeuwige liefde sinds de slimme slogan van De Beers in 1947: “A diamond is forever“. En als je liefhebt, dan moet je niet tellen…
Maar het blijkt dat de natuurlijke “solitaire” diamant vandaag niet langer “alleen” op de markt is. Sinds de ontwikkeling ervan in 1954 door de Amerikaanse chemicus Tracy Hall, zijn synthetische diamanten een serieuze concurrent geworden.
Zo aantrekkelijk zelfs dat in 2018 zelfs De Beers zelf is gezwicht. Na jaren van minachting voor deze kunstmatige stenen die het voor industriële doeleinden reserveerde… begon het ze aan te bieden in juwelen!
Twee tweelingbroers
Chemisch gezien worden synthetische diamanten, net als natuurlijke diamanten, gevormd door de kristallisatie van koolstof onder extreme hitte en druk. Alleen de oorsprong en locatie van dit fenomeen verschillen.
Een natuurlijke diamant ontstond 2,5 miljard jaar geleden in de ingewanden van de aarde. Zijn rivaal, verkregen in een laboratorium in enkele weken, is het pure product van de menselijke manipulatie.
Semantisch gezien is er een terminologische strijd ontstaan en twee verhalen botsen vandaag. De natuurlijke diamant dwingt respect af door zich te baseren op waarden als oneindigheid en zeldzaamheid; de synthetische diamant biedt een alternatief verhaal, dat een vorm van groene alchemie oproept. Het loven van “de magie van het combineren van wetenschap en natuur”, zoals sommige merken doen, lijkt verstandig. Gesterkt door ecologische en ethische waarden biedt dit verhaal een geruststelling voor kopers die zich te schuldig voelen om een natuurlijke diamant te kopen.
Een duel met actuele inzet
Economisch gezien moet gezegd worden dat de inzet hoog is… In 2020 zou volgens een kwantitatieve studie 42% van de Fransen “minstens één keer in hun leven” een diamant willen kopen. Dit percentage stijgt zelfs tot 65% bij de 25-34-jarigen.
De nieuwe kwesties over verantwoord consumeren zijn één van de belangrijkste factoren voor de ontwikkeling van de diamantsector.
Synthetische diamanten ontlopen kritiek
Het succes van synthetische diamanten staat haaks op de aanhoudende ontsporing van natuurlijke diamanten.
Ten eerste lijkt het niet voorbehouden aan een elite, met prijzen die 30 tot 40% lager liggen. Een marketing manager van een van de meest gerenommeerde hoge juwelenhuizen zegt hierover:
“Het is normaal, deze sector profiteert van een vermindering van het aantal tussenpersonen, en een gemak van productie in laboratoria. De huidige concurrentie tussen laboratoria zorgt zelfs voor een neerwaartse druk op de prijzen.“
Ten tweede komen synthetische diamanten niet uit open groeves, die echte ecologische schandalen kunnen opleveren. Om een paar karaat natuurlijke diamant te vinden, moeten soms miljoenen tonnen erts uit kwetsbare gebieden worden gehaald, wat de natuurlijke ecosystemen aanzienlijk kan aantasten. Uitgegraven bodems, baaien en rivieroevers kunnen tientallen jaren verstoord blijven voordat de fauna en flora weer in evenwicht zijn.
Te jong om schuldig te zijn
In tegenstelling tot zijn grote broer is de synthetische diamant niet bezoedeld door mislukkingen van het Kimberley Proces (een internationaal onderhandelingsforum met vertegenwoordigers van staten, industrie en maatschappelijke organisaties) dat zo’n twintig jaar geleden is opgezet om de traceerbaarheid van de diamantsector te regelen. Het KP werd in 2011 afgewezen door de niet-gouvernementele organisatie (NGO) Global Witness, die aan de wieg stond van het KP, en staat nu in het vizier van humanitaire organisaties zoals Amnesty International.
De Unita-beweging in Angola, de twee oorlogen in Congo en de maffiaspiraal in Liberia en Sierra Leone hebben de historische pijplijn inderdaad bezoedeld. De invasie van Oekraïne door Rusland, ’s werelds grootste mijnwerker van natuurlijke diamanten, doet deze kritiek nu opnieuw oplaaien.
Bijgevolg hebben synthetische diamanten geen last van een slecht imago in de publieke opinie, terwijl dat van natuurlijke diamanten versplinterd is.
Toegegeven, precies een halve eeuw geleden diende Hollywood als etalage voor natuurlijke diamanten: in 1953 zong Marilyn Monroe “Diamonds are a girl’s best friend“. Maar de tijden zijn veranderd.
In 2006 onthulde de film Blood Diamonds de gruwel van de arbeidsomstandigheden in de diamantmijnen. Zeer getekend door zijn rol is Leonardo Di Caprio nu een virulente woordvoerder tegen natuurlijke diamanten. Sinds 2014 is hij zelfs aandeelhouder van Diamond Foundry, een belangrijke producent van synthetische diamanten in de Verenigde Staten.
Dus, geconfronteerd met het risico van ontgoocheling bij het publiek, wil de natuurlijke sector laten zien dat, eenmaal bekeken met een vergrootglas, de synthetische diamant ook niet alleen maar glanzende facetten biedt.
Natuurlijke diamanten slaan terug
Op wereldniveau geeft de Natural Diamond Council met zijn slogan blijk van zijn ambities om de diamantindustrie terug te winnen: “Only natural diamonds“. De campagnes zijn erop gericht het verborgen gezicht van synthetische diamanten onder de aandacht te brengen.
Deze groep wijst erop dat synthetische diamanten worden geproduceerd met behulp van zeer energie-intensieve technieken. Eén van die technieken, bekend als HPHT (High Pressure, High Temperature), vereist een druk die 58.000 keer zo hoog is als de gemiddelde druk op zeeniveau en verhitting tot meer dan 1400°C gedurende meerdere weken. De geschatte CO2-uitstoot in verband met het energieverbruik bij de synthetische productie zou dus bijna drie keer zo hoog zijn als bij natuurlijke diamanten.
Critici van synthetische diamanten wijzen er ook op dat hun productie, die recent is, niet goed geregeld is. De meeste productiecentra bevinden zich in China en India, waardoor het onmogelijk is te controleren wat daar gebeurt, zowel vanuit ecologisch als ethisch oogpunt.
Bovendien is de kwaliteit ervan beperkt in grootte en kleur. De grootste synthetische diamant weegt slechts 9 karaat, terwijl de grootste ruwe diamant die in 2021 uit een mijn in Botswana werd gehaald, 1174 karaat weegt. Natuurlijke diamanten bieden ook een veel breder scala aan tinten.
Gewaardeerd volgens de 4 C’s die De Beers heeft ingesteld, namelijk slijpsel, kleur, helderheid en karaat, moeten synthetische diamanten hun achterstand nog inhalen.
Tenslotte bestaat de concurrent van de natuurlijke diamant alleen uit wetenschappers in laboratoria en geschoolde arbeidskrachten in fabrieken, terwijl de mijnbouw kan bogen op meer dan 77.000 arbeidsplaatsen voor arme mensen, voornamelijk in Australië, Botswana, Canada, Lesotho, Namibië, Rusland, Zuid-Afrika en Tanzania.
Het uitbannen van een echt positief economisch ecosysteem in bijzonder arme landen blijft een moeilijk discours voor de synthetische diamantindustrie.
Conclusie
Vandaag weerstaan natuurlijke diamanten nog steeds de concurrentie… het is een solide materiaal! Een studie van de National Jeweler schat dat het volume marktaandeel van synthetische diamanten onder de 10% blijft. Het is in vijf jaar tijd vervijfvoudigd tot meer dan 6 miljard dollar… Maar synthetische diamanten staan nu ook in het middelpunt van een controverse en zouden wel eens kunnen wankelen.
Kortom, ook al is de bedrijfstak voor natuurlijke diamanten zich bewust van de vooruitgang die moet worden geboekt, hij worstelt om een perfecte strategie te vinden. Het is niet gemakkelijk om de nieuwe generaties tortelduifjes te verleiden met twee sectoren die misschien niet ethisch en ecologisch genoeg zijn, en veel energie steken in het bezoedelen van elkaars imago… met het risico elkaar wederzijds in diskrediet te brengen.
